ویژگی های یک انشای خوب
دیگر مبحثی که از سلسله مباحث مبانی و مفاهیم انشا نویسی بدان خواهیم پرداخت ، مقوله ی ویژگی های یک انشای خوب می باشد. در هر متن نگارش شده ، یک سری از اصول و مبانی ، ویژگی هایی را خلق می کنند که در طی آن ، متن مورد نظر به سطح والایی از اعتبار و ارزش ادبی و نوشتاری می رسد. به زبان ساده اگر بخواهیم این مطلب را خدمتتان عرض کنیم باید چنین بگوییم که هر انشایی ، باید بطور پیش فرض یک سری از ویژگی ها را در درون خود همراه کند تا بتوانیم به آن لقب یک انشای خوب را اطلاق کنیم. این ویژگی ها به شرح زیر می باشند.
1) ساده و روان باشد
نخستین ویژگی که یک انشای خوب باید دارا باشد ، این است که بسیار ساده و روان نوشته شود. منظور از سادگی چیست ؟ اگر دقت کرده باشید بسیاری از نویسنده ها ، برای بیان آنچه که در ذهن دارند ، پروسه ی بسیار پیچیده ای را روی کاغد پیاده می کنند که مخاطب را دچار سردرگمی می کنند. سهم عظیمی از این پیچیدگی را نیز عدم طبقه بندی موضوعی و محتوایی یک نوشته شامل می شود. به زبان ساده ، سادگی متن یعنی شما بتوانید در ساده ترین قالب ممکن و با استفاده از ساده ترین جملات و ساده ترین کلمات ، آنچه که می خواهید به مخاطب بگویید و آنچه که در ذهن دارید را به او عرضه کنید.برای این کار نیاز دارید که چندین و چند بار داده ها و تک تک جملات متن تان را بخوانید و روی هر کدام از کلمات ، چندین بار تمرکز کنید و ببنید که آیا مخاطب همه ی این کلمات و جملات را آنطور که شما می خواهید وبه آن فکر کرده اید ، متوجه می شود یا خیر؟ همچنین دیگر مفهومی که یک نویسنده ی انشا ، باید به آن توجه داشته باشد ، ذکر این نکته است که متن او نباید چند برداشت متفاوت را به همراه داشته باشد و هیچ جمله ی او به هیچ وجه نباید دچار کژتابی و یا موجب کج فهمی در ذهن مخاطب شود. از این رو باید شما در ساده ترین و مستقیم ترین شکل ممکن آنچه را که در ذهن دارید بیان کنید. اگر شما بعنوان یک پدر و مادر و حتی یک مدرس می خواهید انشا نویسی را به کودکان و نوجوانان بیاموزید ، سعی کنید ، ابتدا به امر این نکته را به آنان گوشزد کنید که متن آنان باید برای همه ی همسن و سالانشان مفهوم باشد و هر کسی که این متن را می خواند ، متوجه منظور اصلی نویسنده ی انشا بشود. اما دیگر ویژگی که باید بدان اشاره کنیم این است که هنگامی که نویسنده ( منظور کودک و نوجوان شما ) به نگارش یک متن مشغول می شود ، باید به این نکته توجه داشته باشید که خواندن یک متن ، 360 درجه با فکر کردن درباره ی یک متن و نگارش آن تفاوت دارد. شاید شما بعنوان یک نویسنده ی انشا بتوانید متن تان را تحلیل کنید و از هر جمله اش آنچه که می خواهید بگویید را بیرون بکشید ، اما اگر جملات شما منظم نباشد ، یا اینکه شما از مفهومی به مفهوم دیگر گریز زده باشید ، مخاطب به شدت سخت ، متن شما را می خواند و آن را متوجه می شود. از این رو می توانیم دیگر عنصر تاثیر گذار در یک انشای خوب را روانی متن بدانیم. در واقع یک متن باید پیوسته و منظم و بدون هیچ حاشیه و پرش مطلبی نوشته شود.
2) درست و صحیح نوشته شود
یک انشا نیز به مانند دیگر متن های نگارش شده در دنیای نویسندگی باید کاملا صحیح و درست نوشته شود. قواعد صحیح نویسی باید در تمامی انشاهای نگارش شده رعایت شود. قواعد صحیح نویسی نیز به دو بخش تقسیم می شود ، یک قواعد دستوری و دو قواعد نگارش. هنگامی که شما یک انشا می نویسید ، و یا این مسئولیت را به دوش دارید که انشا نویسی را به فرزند خود و یا دانش آموزان خودتدریس کنید ، نیاز به آن دارید که توجه ویژه ای روی ساختارهای دستوری کودکان و نوجوانان داشته باشید. ساختارهای دستوری به چه معناست. شما باید به این نکته توجه کنید که نوشته ی فرزند شما و یا دانش آموز شما ، از زمان افعال درست و صحیحی برخوردار باشد. از چینش واژگان بسیار صحیحی برخوردار شود و واز سوی دیگر غلط های املایی در آن وجود نداشته باشد. چرا که یکی از ویژگی های انشا نویسی که در دل یک انشا باید بدان توجه کرد و باید یکی از هدف گذاری های انشا نویسی دانست ، این است که انشا باید رشد دانش و سواد فردی را برای یک نویسنده به همراه داشته باشد. پس به هیچ وجه در این زمینه کم کاری سهل انگاری نکنید و سعی کنید آموزش های صحیح ساختارهای دستوری و صحیح نویسی املایی هر واژه را حتما مد نظر قرار دهید و روی آن تمرکز کنید. بخش دوم از صحیح نویسی این است که نویسنده ی انشا ، باید به مسائلی چون قواعد نوشتن یک جمله ، پاراگراف نویسی ، یکپارچگی متن و .. تسلط کامل داشته باشد و متن به هیچ وجه نباید دچار بهم ریختگی به لحاظ نظم نگارش باشد. از این رو شما پدر ومادر گرامی و یا شما مدرس گرامی که کنون مخاطب این مقاله هستید ، باید به این نکته توجه داشته باشید که وقت گذاشتن روی این بخش از ویژگی های یک انشا ، می تواند گام های بزرگ و موثری را در نوشتن یک انشای خوب برای کوودک و یا دانش آموزش شما به ارمغان بیاورد و نتیجه ی خوبی را در بر داشته باشد.
3) ارتباط موضوع و انشا
بسیاری از کودکانی که انشا می نویسند ، موضوع انشا را خوب درک نکرده اند و اکثرا به همین دلیل است که انشایی بی ربط با موضوع می نویسند.پس توجه داشته باشید که دیگر ویژگی یک انشای خوب این است که متن نگارش شده با موضوع مرتبط باشد. هر میزان نیز که کودک شما و یا دانش آموز شما انشای صحیح و اصولی بنویسند و هر میزان که یک نویسنده تمامی موارد لازم برای نوشتن یک انشای خوب را رعایت کرده باشد ، اما انشای او با موضوعی که در حال نگارش در باب آن است ، همخوانی نداشته باشد ، طبیعتا این انشا از درجه ی اعتبار ساقط است و انشای خوبی نخواهد شد ، چرا که نخستین گام های نوشتن یک انشا ، یعنی درک موضوع انشا در متن رعایت نشده است. یک مثالی نیز در این باب خدمتتان عرض کنیم ، خالی از لطف نیست و کمی نیز فضای بحث برایتان تلطیف می شود. کودکی برای امتحان انشا نویسی ، بسیار بسیار مطالعه می کند. او سعی می کند با خود هر چه که باید و شاید را مرور کند تا بهترین نمره را از این درس بگیرد. از قضا فصلی که او برای امتحان انشا می رود ، فصل بهار بوده و کودک با خود فکر می کند که بدون شک یکی از موضوعات انشا این است که فصل بهار را توصیف کنید و یا اینکه موضوعی در اختیارش قرار میدهند که مربوط به فصل بهار است. او با تمام دانشی که دارد ، به سر جلسه ی امتحان می رود و ناگهان با اولین سوالی که مواجه می شود ، این است که فصل زمستان را توصیف کنید. کودک که تمام مبنای فکری اش را روی فصل بهار گذاشته بود ، جا می خورد ، اما از یک زیرکی استفاده می کند و می نویسد : ” زمستان فصل خوبی است اما بهار…. ” و شروع می کند از فصل بهار نوشتن. این مثال هر چند طنزی در دل خودش دارد اما بسیاری از دانش آموزان و انشا نویسان امروزی با این مشکل مواجه هستند و باید پیش از نوشتن انشا به آنان تفهیم کرد که موضوع انشا چیست و چگونه می توانند متنی بنویسند که مرتبط با موضوع انشا باشد.